صداهای موجود در ملودی ممکن است یکدیگر را تقویت یا ضعیف کنند که در این صورت هارمونی متفاوتی خواهند داشت. در تئوری موسیقی نیز پویایی موسیقی را بررسی می کنند و بستگی به نرمی یا سختی صداها و نت ها دارد. نظریه موسیقی را نیز می توان بر اساس روابط ریاضی مطرح کرد.
در این مورد از قواعد ریاضی در تئوری موسیقی استفاده می شود.
تئوری موسیقی شاخه ای تخصصی از موسیقی است و فردی که در این زمینه فعالیت می کند باید با انواع صداهای نت، فواصل، میزان ترکیب ها و زیر و بم های موسیقی آشنا باشد. اهمیت تئوری موسیقی به حدی است که نوازندگان، آهنگسازان و رهبرانی که در این زمینه فعالیت نکرده اند، جدا از نظریه پرداز یا نظریه پرداز موسیقی که در این زمینه فعالیت می کند، به حساب می آیند.
صدا و ریتم مهمترین عناصر تئوری هستند.
اهمیت صداها در موسیقی مانند اهمیت رنگ در نقاشی است. اما نمی توان از هر صدایی در موسیقی استفاده کرد. از نظر نوازندگان صداها به دو دسته تقسیم می شوند.
صداهای موزیکال و صداهای غیر موزیکال. صداهای موسیقایی دارای ویژگی هایی هستند که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد و اگر صدایی این ویژگی ها را نداشته باشد، صدایی غیرموسیقی محسوب می شود.
صداهای موسیقی دارای ارتعاشات منظم و دارای زیر و بمی مشخص و قابل تشخیص هستند. بنابراین وقتی شنیده می شود دلپذیر و دلنشین است.
مانند: صدایی که از نواختن سازها می آید
اما صداهای غیرموسیقی دارای ارتعاشات نامنظم هستند و در نتیجه اگرچه میزان شدت و ضعف (صدای قوی یا ضعیف) و رنگ صدای آنها قابل تشخیص است، اما گام خاصی ندارند و تشخیص صدا تقریبا غیرممکن است. زیر و بمی چنین صداهایی و به آنها «نوفه» یا «نویز» می گویند.
البته این بدان معنا نیست که استفاده از این صداها (صداهای غیرموسیقی) در موسیقی کاملاً غیر مجاز و ناخوشایند است، مثلاً استفاده از صدای باران یا امواج دریا (که صداهای غیرموسیقی محسوب می شوند). اما استفاده از صداهای موسیقی بدون شک دلپذیرتر و دلپذیرتر است.
صداهای غیرموسیقی لحظه ای مانند: شکستن شیشه، پارس سگ، ترکیدن لامپ، انفجار و غیره.
صداهای غیر موزیکال پیوسته و پیوسته مانند: صدای قطار، هیاهو، زوزه باد، باران و ….
در موسیقی مدرن و امروزی تقریباً این تقسیم بندی (آواهای موزیکال و غیرموسیقی) وجود ندارد، زیرا در این نوع موسیقی ممکن است از همه صداها (اعم از موسیقایی و غیرموسیقی) در یک قطعه (بدون هیچ محدودیتی) استفاده شود. به عنوان مثال می توان به آثار آهنگسازان این سبک مانند جان کیج و … اشاره کرد.